ಮಹಿಳಾ ಚಿಂತನೆಯ ಕಲ್ಪನಾ ಲಾಜ್ಮಿ
ಭಾನುವಾರ ಮೃತರಾದ ಚಿತ್ರ ನಿರ್ದೇಶಕಿ ಕಲ್ಪನಾ ಲಾಜ್ಮಿ ಹಿಂದಿ ಚಿತ್ರರಂಗದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಅಲೆಯ ಸಿನಿಮಾ, ಮಹಿಳಾಪರ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಗಳಿಂದ ಹೆಸರಾದವರು.
1986ರಲ್ಲಿ ತೆರೆಕಂಡ ‘ಏಕ್ ಪಲ್’ ಅವರು ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ ಮೊದಲ ಚಿತ್ರ. ಶಬನಾ ಆಜ್ಮಿ, ನಸಿರುದ್ದೀನ್ ಷಾ, ಫಾರೂಕ್ ಶೇಖ್ ಅಭಿನಯದ ಈ ಚಿತ್ರ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಹೊಸದು ಎನ್ನುಬಹುದಾಗಿದ್ದ ವಿವಾಹಬಾಹಿರ ಸಬಂಧದ ಕಥೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು. ಬಣ್ಣ, ಬಣ್ಣದ ಡ್ರೆಸ್‍ಗಳನ್ನು ತೊಟ್ಟುಕೊಂಡು ನಾಯಕನ ಜೊತೆ ಮರ ಸುತ್ತುವ ಪಾತ್ರ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ನಾಯಕಿಯರನ್ನೇ ಬಿಂಬಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಕಮರ್ಷಿಯಲ್ ಚಿತ್ರಗಳ ನಡುವೆ ‘ಏಕ್ ಪಲ್’ನಲ್ಲಿ ನಾಯಕಿಯನ್ನು ದಿಟ್ಟವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
1997ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಪನಾ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದ ‘ಧರ್ಮಿಯಾನ್’ನಲ್ಲಿ ತೃತೀಯಲಿಂಗಿಯೊಬ್ಬರ ಕಥೆಯನ್ನು ಹೇಳಲಾಗಿತ್ತು. 2001ರಲ್ಲಿ ಬಿಡುಗಡೆಯಾದ ‘ದಮನ್’ನಲ್ಲಿ ಕೌಟುಂಬಿಕ ಕ್ರೌರ್ಯದ ಕಥೆಯನ್ನು ಎಳೆಎಳೆಯಾಗಿ ಚಿತ್ರಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಸಿನಿಮಾದ ನಾಯಕಿ ರವೀನಾ ಟಂಡನ್‍ಗೆ ಆ ವರ್ಷ ರಾಷ್ಟ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ದೊರಕಿತ್ತು.
ಸದಾ ತಾವಿರುವ ಕಾಲಘಟ್ಟಕ್ಕಿಂತ ಮುಂದೆ ಯೋಚಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಕಲ್ಪನಾ ಲಾಜ್ಮಿ ತಮ್ಮ ಮಹಿಳಾಪರ, ಮಾನವೀಯ ದೃಷ್ಟಿಕೋನಕ್ಕೆ ಹೆಸರಾದವರು. ಭೂಪೇನ್ ಹಜಾರಿಕಾ ಅವರ ಮ್ಯಾನೇಜರ್ ಆಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡಿದ ಅವರು ಹಜಾರಿಕಾ ಅವರ ಸಂಗಾತಿಯೂ ಆಗಿದ್ದರು.
ಗಟ್ಟಿಕಥೆಯ, ವಿಭಿನ್ನ ಚಿಂತನೆಯ ಸಿನಿಮಾಗಳು ಒಂದರ ಹಿಂದೆ ಒಂದರಂತೆ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತಿರುವ ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಪನಾ ಲಾಜ್ಮಿ ಅವರ ಚಿಂತನೆಗಳಿಗೆ ಮರುಹುಟ್ಟು ನೀಡುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ.
ಹಿತೈಷಿಣಿ ಬಳಗ
ಹಿತೈಷಿಣಿ – ಮಹಿಳೆಯ ಅಸ್ಮಿತೆಯ ಅನ್ವೇಷಣೆಯಲ್ಲಿ ಗೆಳತಿ, ಸಮಾನತೆಯ ಸದಾಶಯದ ಸಂಗಾತಿ. ಮಹಿಳೆಯ ವಿಚಾರದಲ್ಲಿ ಹಿಂದಣ ಹೆಜ್ಜೆ, ಇಂದಿನ ನಡೆ, ಮುಂದಿನ ಗುರಿ ಇವುಗಳನ್ನು ಕುರಿತ ಚಿಂತನೆ, ಚರ್ಚೆಗಳನ್ನು ದಾಖಲಿಸುವುದು ಹಿತೈಷಿಣಿಯ ಕರ್ತವ್ಯ.
